temporal kemik ne demek?

Temporal Kemik (Şakak Kemiği)

Temporal kemik, kafatasının yan ve alt kısımlarını oluşturan, kompleks ve önemli bir kemiktir. Her iki tarafta olmak üzere bir çift olarak bulunur ve parietal kemik, oksipital kemik, sfenoid kemik ve zigomatik kemik ile eklemleşir. İç kulağın karmaşık yapılarını barındırması, önemli damar ve sinirlerin geçiş yollarını içermesi nedeniyle kafatası kemikleri arasında özel bir yere sahiptir.

Genel Bakış

• Adı: Temporal (Şakak) Kemiği
• Yerleşim: Kafatasının yan ve alt kısımları
• Eklemleştiği Kemikler: Parietal kemik, oksipital kemik, sfenoid kemik, zigomatik kemik
• Önemli Yapılar: İç kulak yapıları, mastoid çıkıntı, zigomatik ark, mandibular fossa, internal akustik meatus.

Anatomik Detaylar

Temporal kemik, dört ana bölümden oluşur:

1. Squamous (Pulsu) Kısım: Geniş ve yassı bir bölüm olup, kafatasının yan duvarının büyük bir kısmını oluşturur.

   • Zigomatik Çıkıntı (Processus Zygomaticus): Öne doğru uzanarak zigomatik kemik ile eklemleşir ve zigomatik ark'ı oluşturur.
   • Mandibular Fossa (Fossa Mandibularis): Temporomandibular eklem (TME) için bir yuva görevi görür.

2. Petrous Kısım: İç kulağın kemik labirentini ve orta kulağın önemli yapılarını barındırır. Piramit şeklinde olup, kafatasının tabanına doğru uzanır.

   • İç Kulak: İşitme ve denge organlarını içerir.
   • Internal Akustik Meatus (Meatus Acusticus Internus): Fasiyal sinir (VII. kranial sinir) ve vestibulokoklear sinir (VIII. kranial sinir) gibi önemli sinirlerin geçtiği kanaldır.

3. Mastoid Kısım: Kulak arkasında, palpabl (elle hissedilebilir) bir çıkıntı olan mastoid çıkıntı'yı içerir.

   • Mastoid Hücreler: Hava dolu boşluklar olup, orta kulakla bağlantılıdır. Enfeksiyonlara karşı duyarlı olabilirler (mastoidit).
   • Stilomastoid Foramen: Fasiyal sinir'in kafatasından çıktığı açıklıktır.

4. Timpanik Kısım: Dış kulak yolunu çevreler ve timpanik membran (kulak zarı) için bir destek görevi görür.

Fonksiyonları

• İşitme ve Denge: İç kulak yapılarını barındırarak işitme ve denge fonksiyonlarında kritik rol oynar.
• Kafatası Koruyucusu: Beyni ve diğer önemli yapıları korur.
• Çene Eklemi: Mandibular fossa aracılığıyla temporomandibular eklem'i (TME) oluşturur.
• Sinir ve Damar Geçişi: Önemli sinir ve damarların kafatasına giriş ve çıkış noktalarını içerir.

Klinik Önemi

Temporal kemik, çeşitli klinik durumlarla ilişkili olabilir:

• Temporal Kemik Kırıkları: Kafa travmaları sonucu oluşabilir ve işitme kaybı, fasiyal sinir felci, beyin omurilik sıvısı (BOS) kaçağı gibi komplikasyonlara yol açabilir.
• Mastoidit: Mastoid hücreler'in enfeksiyonudur. Tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
• Temporomandibular Eklem Bozuklukları (TME): Mandibular fossa ve kondil arasındaki uyumsuzluk sonucu çene ağrısı, eklem sesleri ve çene hareketlerinde kısıtlılık gibi belirtilerle kendini gösterir.
• Kolesteatom: Orta kulakta anormal deri büyümesi olup, temporal kemikte hasara neden olabilir.
• Otoskleroz: İç kulaktaki kemiklerin anormal büyümesi sonucu işitme kaybına neden olan bir durumdur.

Görüntüleme

Temporal kemiğin incelenmesinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapıları detaylı olarak gösterir ve kırıkların, enfeksiyonların veya tümörlerin teşhisinde kullanılır.
• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Yumuşak dokuları daha iyi gösterir ve sinirlerin, damarların veya tümörlerin incelenmesinde faydalıdır.

Gelişim

Temporal kemik, intramembranöz ve endokondral kemikleşme süreçleriyle gelişir. Squamous kısım intramembranöz kemikleşme ile oluşurken, petrous kısım endokondral kemikleşme ile gelişir.

Ek Kaynaklar

• Anatomi kitapları ve atlasları
• Tıp dergileri ve araştırmaları
• Çevrimiçi anatomi kaynakları

Bu makale, temporal kemik hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Daha detaylı bilgi için uzman bir doktora veya ilgili kaynaklara başvurmanız önerilir.